مختص تیزهوش ها

پل قطور :

             در درّه مصفّا و عميق قطور، كه رود قطور از آن مي گذرد، به فاصله 20 كيلو متري شهر خوي ، بر روي جادّه ارتباطي خوي- قطور، پلي فلزّي، به طول 450 متر و ارتفاع120 متر احداث گرديده است. و راه آهن ترانزيتي ايران- اروپا، از روي آن مي گذرد. اين پل از پل هاي زيبا و منحصر به فرد خاورميانه است و با اينكه از ساختمان آن بيش از 40 سال نمي گذرد واز پل هاي جديد الاحداث است، ولي به سبب عظمت و شكوهش و قرار گرفتن در درّه زيبا و خوش آب و هواي  قطور قابل توجّه بوده، و روزانه به ويژه در ايّام تعطيلي گردش گران بيشماري را به سوي خود جلب مي كند .

پل خاتون:

          در سه كيلو متري جنوب شهرستان خوي بر روي رود خانه قطور و در راستاي جادّه خوي به اروميّه پلي كهن وجود دارد، كه در زبان مردم و اسناد و مدارك موجود به نام پل خاتون معروف است، اين پل داراي پايه ها و موج شكن هايي به شكل پشت ماهي از سنگ هاي نسبتا" بزرگ و منظم با ملاط ماسه و آهك ساخته شده است، در قسمت فوقاني پل، آجر به كار رفته است و داراي هفت دهانه بزرگ آب رو بوده و در بين دهانه هاي بزرگ پايه هاي سنگي، به طور منظّم، هفت دهانه طاق نماي تزئيني قرار گرفته است.

               در گذشته كاروان هايي كه از عثماني مي آمدند، از اين پل عبور كردند و تا چند سال پيش نيز گذرگاه مردم بوده، ولي در سال هاي اخير در راستاي آن، پلي جديد ساخته شده و راه ارتباطي مردم از روي پل جديد   مي باشد.

مناره شمس تبريزي :

           در سه كيلو متري از مركز شهر، در بين خانه هاي مردم كوچه شمس تبريزي، در كوي  امامزاده، برجي از شاخ هاي قوچ به بلندي تقريبي 14 الي 15 متر قرار گرفته و طي ساليان متمادي ناظر بسياري از وقايع و سوانح طبيعي و انساني در اين شهر بوده است.

         اسناد و مدارك مختلف، اين بنا را به اشخاص متعدّدي نسبت مي دهند. ولي در روايات عامّه و سفر نامه ونيزيان، آنرا به شاه اسماعيل اوّل صفوي نسبت مي دهند كه بعد از شكار يك روزه اش دستور داد، كلّه قوچ هاي وحشي را در آن به كار بردند و از همان كلّه ها و آجر مناري ساختند.

        در اسناد و مدارك موجود در گذشته سه منار بوده و تصوير سه منار در كتاب (( بيان منازل سفرعراقين)) كه توسّط همراه سلطان سليمان امپراتور عثماني كه خود، در سفر خوي، به

زيارت آرامگاه شمس تبريزي رفته، كشيده شده كه مسير لشكر كشي وي را نشان مي دهد. و بازير نويس تاريخ         942 ﻫ.ق، در آن  كتاب آمده است.

دروازه سنگي :

    دروازه اي باز مانده از حصار قديمي شهرستان خوي، در مشرق خيابان طالقاني و جنوب بازار قديمي خوي قرار دارد كه به نام دروازه سنگي مشهور است.

    بعضي از تاريخ نگاران و پژوهشگران، اين اثر را به دوران ايلخاني و به زوجه اباقاخان نسبت  مي دهند، ولي بعضي از منابع آن را مربوط به زمان حكومت قاجار مي دانند و بر اين عقيده اند كه با توجّه به سبك معماري ومقايسه آن با آثار باقيمانده دوره قاجار در تبريز و خوي، اين اثر نيز مربوط به آن دوره است. و با عنايت به اينكه آخرين حصار يا بدنه شهر نيز به دستور عباس ميرزا نايب السلطنه ساخته شده بود كه تا سال1320 ﻫ .ش  بر جاي بوده و قسمت هايي از آن نيز تا چند سال پيش در بافت قديمي شهر خود نمايي مي كرد. و اين دروازه نيز در اين مجموعه قرار داشت كه صحّت نظريّه اخير را تأييد           مي نمايد.

     نماي خارجي ضلع شمالي دروازه، كه در راستاي بازار قديمي خوي قرار دارد با آجر ساخته شده، ولي رو كار نماي ضلع شمالي بنا، از سنگ هاي سفيد و سياه رنگ كه به صورت تركيبات موزون و هماهنگ مي باشد، نما سازي شده و در طرفين هلال سر دروازه، نقش دو شير حجّاري شده است. دروازه سنگي خوي شاهد بسياري از وقايع تاريخي بوده و هنوز آثار گلوله هاي شليك شده توسّط مهاجمان ارمني و عثماني ها  در آن مشاهده مي گردد.

   كنت دو گوبينو، از دروازه سنگي خوي در نوشته هاي خود نام برده، مي نويسد:

   ((خوي شهر دلپذيري است، دروازه زيبايش به شيوه بناهاي قاهره، از مرمر سياه و سفيد ساخته شده است ومن نظير آن را در هيچ جاي ديگر ايران نديده ام، اين دروازه بلافاصله به بازار باز مي شود))

البته خوی آثار باستانی دیگری نیز دارد این تنها گوشه ای از آن بود